Skip to content

उत्तराखंड की लोक कला | ऐपण कला (Aipan Art Uttarakhand)

Pahadi Log, Aipan Art Uttarakhand

अल्पना का प्रतिरूप मानी जाने वाली ऐपण कला उत्तराखंडी लोक कला (Aipan Art Uttarakhand) के विविध आयाम हैं | संपूर्ण भारत के विभिन्न क्षेत्रों में लोक कला को अलग – अलग नामों जैसे बंगाल में अल्पना, उत्तर प्रदेश में चौक पूरना, बिहार में मधुबनी, गुजरात में रंगोली, मद्रास में कोलाम, राजस्थान में मांडने से जाना जाता है |

ऐपण कला उत्तराखंड की लोक कला के रूप मै प्रसिध् है।

ऐपण, एक स्वतंत्र कला (Aipan – an Independent Art)

ऐपण कला एक स्वतंत्र कला है, किसमें कलाकार अपने विचारों को किसी भी प्रकार व्यक्त कर सकता है। ऐपण उत्तराखंड के सभी धार्मिक उत्सवों, पर्व-त्यौहारों, व्रतोत्सवों अथवा संस्करोत्सवों में अनिवार्य रूप से बनाया जाता है |

ऐपण के कई प्रकार है, जिनमे से कुछ निम्न है –

  • पारंपरिक ऐपण
  • धुलियारग्य वर चौका ऐपण
  • नामकरण चौकी ऐपण
  • आचार्य चौका ऐपण
  • जनेऊ ऐपण
  • भद्रा ऐपण
  • वसुधारा ऐपण
  • स्वास्तिक ऐपण
  • लक्ष्मी पदचिह्न ऐपण
  • देहली ऐपण
  • मातृका /ज्युति ऐपण
  • लक्ष्मी यंत्र ऐपण
  • भुइयां सुप् ऐपण

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *